Μια βόλτα στο κέντρο Τρικάλων, σε μια μέρα που τα εμπορικά είναι κλειστά, όπως την περασμένη Δευτέρα, θα διαπιστώσει κανείς πως τα φαρμακεία είναι κυριολεκτικά περισσότερα από τα περίπτερα. Μάλιστα οι φωτεινές τους ταμπέλες και οι όλο και πιο πολυτελείς κατασκευές τους, δημιουργούν αβίαστα το ερώτημα στον κάθε πολίτη: Μα τόσο πολλά χρήματα βγάζουν;
Όλα αυτά σε μια περίοδο κρίσης και με πολλή νωπή ακόμη την ανάμνηση των κινητοποιήσεων όπου είχαμε για πολύ καιρό λουκέτα σε αυτό τον επαγγελματικό χώρο. Το ζήτημα των φαρμακείων και το μέλλον των φαρμακοποιών επιχειρούμε σήμερα να προσεγγίσουμε με ένα νέο μέλος του προσφάτως νεοεκλεγέντος Δ.Σ. την Όλγα Τζήμα.
Συνέντευξη στον Χρήστο Κοντό
1.Κ. Τζήμα πρώτη φορά υποψήφια και πρώτη φορά στη διοίκηση του σωματείου των φαρμακοποιών ν. Τρικάλων, παρότι είστε αρκετά χρόνια στο χώρο. Τι σας οδήγησε στην απόφασή σας αυτή;
Αρχικά σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δίνετε να μιλήσω και να ευχαριστήσω τους συναδέλφους που με τίμησαν και με εμπιστεύτηκαν με την ψήφο τους. Ο λόγος είναι ένας και μοναδικός, να συμμετέχω ενεργά και με τις δικές μου δυνάμεις αυτή την δύσκολη για τον κλάδο μας εποχή, στην προσπάθεια επιβίωσης του επαγγέλματός μας με κάθε δυνατό τρόπο. Είναι δύσκολο και ο ανταγωνισμός ανελέητος . Πιστεύω όμως ότι με ενότητα, λογική και υπομονή θα τα καταφέρουμε.
Τα τελευταία χρόνια και κυρίως τα χρόνια της κρίσης παρατηρείται έντονα το φαινόμενο του ανεξέλεγκτου ωραρίου λειτουργίας, εξουθενωτικού τόσο για τους φαρμακοποιούς όσο και για τους υπαλλήλους και τις οικογένειές τους. Με το πρόσχημα των δύσκολων καιρών, των απαιτήσεων της αγοράς , των πολλών υποχρεώσεων και του έντονου ανταγωνισμού το ωράριο λειτουργίας θα λέγαμε ότι έχει ξεχειλώσει. Οι συνάδελφοι, ανοίγουν και κλείνουν όποτε θέλουν με κύριο μέλημά τους να διευρύνουν τις ώρες λειτουργίας του καταστήματος. Δυστυχώς έχουμε αρχίσει να λειτουργούμε ως εμπορικά καταστήματα βάζοντας σε δεύτερη μοίρα το λειτούργημα. Ίσως πρόσκαιρα κάποια μεγάλα φαρμακεία να κερδίζουν από αυτό και πιθανόν προσωρινά να μπορούν να ανταποκρίνονται σε αυτό το μοντέλο λειτουργίας, μακροπρόθεσμα όμως θα αντιμετωπίσουν και αυτά τις ίδιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τώρα τα φαρμακεία της «γειτονιάς».
Σε συνέχεια του παραπάνω θέματος θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το βασικό σαραντάωρο εργασίας των καταστημάτων μας καλύπτονταν και συνεχίζεται να υπερκαλύπτεται κατά τη διάρκεια της εβδομάδας .Το επίσημο ωράριο λειτουργίας απαιτεί άνοιγμα των φαρμακείων στις 8π.μ. και το απόγευμα στις 5 μ.μ. όταν τα υπόλοιπα καταστήματα ανοίγουν από τις 9π.μ. και μετά. Αυτό για πολλά χρόνια αποτέλεσε ένα προστατευτικό δίχτυ για τα εργασιακά κεκτημένα τόσο των φαρμακοποιών όσο και των φαρμακοϋπαλλήλων. Το άνοιγμα των καταστημάτων το Σάββατο έρχεται να προστεθεί στο ήδη βεβαρυμμένο ωράριο αν συμπεριλάβουμε και τις εφημερίες του μήνα. Είναι μύθος ότι η πρόσθεση του Σαββάτου προσθέτει εισόδημα ή καλύπτει τις απαιτήσεις των καταναλωτών. Άλλωστε τα εφημερεύοντα φαρμακεία πάντα καλύπτουν την αγορά.
Δε θα έλεγα ότι ο κίνδυνος βρίσκεται στις αλυσίδες του εξωτερικού όσο στους εγχώριους παραδοσιακούς κραταιούς εμπορικούς σχηματισμούς, στη λογική ότι τα πάντα μπορούν να πωληθούν. Οι μεγάλοι εμπορικοί όμιλοι συνεπικουρούμενοι από τις φαρμακευτικές βιομηχανίες, ωθούν την αγορά του φαρμάκου σε μια ιδιότυπη απελευθέρωση με στόχο την ανατίμηση των φαρμάκων, την μεγιστοποίηση των κερδών και την κατάρρευση των αμυντικών μηχανισμών που εμποδίζουν την αύξηση των τιμών των φαρμάκων. Δυστυχώς οι άκριτες και ισοπεδωτικές πολιτικές των μνημονίων, στο όνομα της κακοδιαχείρισης του δημόσιου χρήματος, το μόνο που θα επιτύχουν πέρα από την συντριβή ενός ολόκληρου κλάδου που χρόνια τώρα στηρίζει το πιο ευαίσθητο κοινό της κοινωνίας, είναι να εκτιναχθούν οι τιμές των φαρμάκων στα ύψη, γεγονός που ήδη αρχίζει να συμβαίνει. Καλώς ή κακώς το φάρμακο δεν είναι οποιοδήποτε εμπόρευμα, δεν είναι ούτε τυποποιημένο φαγώσιμο ούτε οικιακό καθαριστικό. Η παροχή του πρέπει πάντα να συνοδεύεται από επιστημονική φαρμακευτική και ιατρική συμβουλή. Το φαρμακείο αποτελεί το πρώτο σημείο παροχής πρωτοβάθμιας περίθαλψης και στηρίζεται στην εμπιστοσύνη και στην προσωπική επαφή του ασθενούς και του φαρμακοποιού, διαδικασία που δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί στο πλαίσιο της δραστηριότητας μιας εμπορικής αλυσίδας.
Ο Μάο έλεγε ότι πρέπει να αφήνουμε όλα τα λουλούδια να ανθίσουν. Ωστόσο στην επιχειρηματικότητα σίγουρα δεν είναι όλα ρόδινα. Η αγορά προφανώς δεν χωράει μεγάλο αριθμό φαρμακείων, θα έλεγα καλύτερα μεγαλύτερο αριθμό από τον ήδη υπάρχοντα. Ωστόσο η ένταξή μας, κακώς βέβαια, στα θεωρούμενα κλειστά επαγγέλματα και η εφαρμογή των μέτρων της «εργαλειοθήκης» του ΟΟΣΑ παρείχε κακές εκτιμήσεις για την αγορά του φαρμάκου. Η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ είναι χρήσιμη όταν προσαρμόζεται σε κάθε χώρα, όπως και γίνεται σε άλλες χώρες της ΕΕ, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν. Στην Ελλάδα των 10.000.000 πολιτών τα 12.000 φαρμακεία είναι υπεραρκετά, συνεπώς η διεύρυνση του αριθμού των σημείων πώλησης μόνο ως εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων μπορεί να εκλειφθεί.
Προφανώς και υπήρχαν στρεβλώσεις, προφανώς και υπήρχαν υπερκέρδη, προφανώς και υπήρχαν σκοτεινά σημεία. Ωστόσο η λογική απαιτεί διόρθωση και εξυγίανση και όχι άκριτη παραχώρηση στα κελεύσματα της ακραίου καπιταλισμού και των «γερακιών» των εμπορικών υπερκερδών. Το φάρμακο είναι ιδιαίτερη μορφή εμπορεύματος, σημαντικό για την ανθρώπινη υγεία και πρέπει να είναι ασφαλισμένο και διατιμημένο για να είναι προσιτό σε όλο τον κόσμο. Δυστυχώς η απελευθέρωση της αγοράς θα οδηγήσει αργά η γρήγορα και στην απελευθέρωση της τιμής.
Κατά την άποψή μου ο μεγάλος αριθμός φαρμακείων ως διαφορετικά σημεία πώλησης φαρμάκων και παραφαρμακευτικών προϊόντων θα μπορούσε από μόνος του μέσω του ανταγωνισμού να διατηρήσει την τιμή των σκευασμάτων σε λογικά επίπεδα καθιστώντας την παρουσία εμπορικών αλυσίδων μη απαραίτητη. Η παρουσία δε του επιστήμονα φαρμακοποιού στην πρώτη γραμμή πώλησης και διακίνησης φαρμάκων θα εξασφάλιζε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον ασθενή και θα καθιστούσε το φαρμακείο πρώτο σταθμό αξιόπιστης και υψηλού επιπέδου παροχής υπηρεσιών υγείας.
Οι προοπτικές του φαρμακευτικού κλάδου ως επιχειρηματική και εμπορική δραστηριότητα με βάση τις σημερινές συνθήκες (μείωση κέρδους, μείωση τιμών, υψηλή φορολογία, αυξημένες εισφορές, μη επαρκής φαρμακευτική δαπάνη, ανύπαρκτη τραπεζική υποστήριξη, μεγάλος αριθμός φαρμακείων) δεν είναι σίγουρα ευοίωνες. Κατά τη γνώμη μου απαιτείται το επόμενο διάστημα αλλαγή νοοτροπίας και προσανατολισμού άμεσα που θα αφορά το ρόλο και την οργάνωση ενός φαρμακείου. Το σπουδαιότερο είναι ότι πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες και έξυπνες δράσεις που θα κατατείνουν στον περιορισμό του κόστους λειτουργίας των και μπορούμε να αναφέρουμε ενδεικτικά συγχωνεύσεις, συνεργασίες κλπ.
Έτσι και αλλιώς είναι δύσκολη η λειτουργία κάθε νέας επιχείρησης. Οι ανύπαρκτες τραπεζικές ενισχύσεις, η ασθενική οικονομία, η αβεβαιότητα στις αποπληρωμές από το κράτος και η υψηλή φορολογική και ασφαλιστική πολιτική που εφαρμόζεται στην Ελλάδα αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες για να ξεκινήσει μια νέα επιχείρηση. Πόσο μάλλον ένα φαρμακείο που αντικειμενικά αποτελεί μια ακριβή επένδυση με βραδεία πλέον απόσβεση κεφαλαίου. Ίσως παλαιότερα να θεωρούνταν μια ασφαλής επένδυση .Πλέον όμως η μείωση του τζίρου, η μείωση των κερδών και η κεφαλαιακή ενίσχυση που αιτείται να γίνεται με ιδία κεφάλαια καθώς τα κεφάλαια κίνησης των τραπεζών είναι ανύπαρκτα, καθιστούν το φαρμακείο μια δύσκολη επιχείρηση με πολύ αγωνία και πολύ προσπάθεια .
Τα ψηφοδέλτια πληροφοριακά ήταν τρία συνεπώς δεν ήταν μόνο δική μας πρωτοβουλία. Προφανώς και όλες οι απόψεις δεν συμπίπτουν. Οι δημοκρατία και η πολιτική επιτάσσει την πολυφωνία και τη διαφορετικότητα. Το ενιαίο ψηφοδέλτιο προφανώς και δεν σημαίνει απόλυτη ταύτιση απόψεων, περισσότερο θα έλεγα ότι είναι μία λίστα υποψηφίων παρά μία ενιαία έκφραση πολιτικών και απόψεων. Υπό αυτή την έννοια, ποιος ο λόγος να υπάρχει ενιαίο ψηφοδέλτιο όταν με διαφορετικά ψηφοδέλτια μπορεί να υπάρχει μεγαλύτερη κινητοποίηση συναδέλφων και συμμετοχή στις αρχαιρεσίες που αλλιώς δεν θα υπήρχαν. Το θέμα είναι να υπάρχει σύμπλευση και σύμπνοια όταν πρέπει να αντιμετωπιστούν προκλήσεις που υποβαθμίζουν την επιστημονικότητα και την ζωτικότητα του κλάδου όπως συμβαίνει αυτή την χρονική περίοδο.
