Από τους παλαιότερους και γραφικότερους οικισμούς μέσα στην πόλη, είναι κι αυτός του Βαρουσίου, ο οποίος σύμφωνα με ΠΔ του 1979 έχει κυρηχθεί διατηρητέος οικισμός. Η προέλευση της λέξης Βαρούσι είναι ουγγρική, που αργότερα παραφράστηκε από τους Τούρκους και σημαίνει συνοικία έξω από το Φρούριο. Με ελαφρές παραλλαγές την ίδια ονομασία συναντάμε και σε άλλες Ελληνικές πόλεις, με ανάλογες τοποθεσίες.
Στην περιοχή λειτουργεί και δραστηριοποιείται από το 1984, ο Πολιτιστικός Σύλλογος «το Βαρούσι» με πρόεδρο τον γιατρό-νευρολόγο κ. Γιώργο Κλειδωνόπουλο. Ο σύλλογος όλα αυτά τα χρόνια έχει να επιδείξει πλούσιο έργο σε πολλούς τομείς, με μουσικές εκδηλώσεις, εκθέσεις ζωγραφικής & φωτογραφίας, διαλέξεις, εκθέσεις, εκδρομές ενώ κύριος σκοπός του είναι η διάσωση, διαβίωση και διατήρηση της συνοικίας. Επίσης στην περιοχή υπάρχουν 12 από τις παλαιότερες και γραφικότερες εκκλησίες των Τρικάλων, γεγονός που σε συνδυασμό με τα πολύ όμορφα δίπατα παραδοσιακά σπίτια, της προσδίδουν μια ιδιαίτερη γοητεία.
Όμως παρόλα αυτά και εδώ δεν λείπουν τα προβλήματα. Ο φακός του «Ε.Π.» περπάτησε βήμα βήμα την περιοχή και κατέγραψε όλα εκείνα που θα μπορούσαν να διορθωθούν, όλα εκείνα που λείπουν και θα μπορούσαν να υπάρχουν για να αναδειχτεί ακόμα περισσότερο η συνοικία και να γίνει καλύτερη η ζωή των κατοίκων της.
Το κυκλοφοριακό είναι το μείζον πρόβλημα του Βαρουσίου, το οποίο δημιουργείται από τη διέλευση και στάθμευση παντός τροχοφόρου στους δρόμους και στους περίγυρους των εκκλησιών, με αποτέλεσμα να καταστρέφονται οι πλακόστρωτοι πεζόδρομοι και να δυσκολεύονται να εξέλθουν από τα σπίτια τους οι κάτοικοι της περιοχής.
Στην είσοδο της συνοικίας από τις οδούς Νικοτσάρα και Αθαν. Διάκου, λόγω στάθμευσης οχημάτων στις γωνίες, δεν υπάρχει επαρκής ορατότητα, με κίνδυνο να συμβεί ατύχημα. Ένας τρόπος είναι να τοποθετηθούν κολωνάκια στις γωνίες και καθρέπτης για να μπορούν οι διερχόμενοι οδηγοί να έχουν καλή ορατότητα.
Ένα άλλο επίσης σοβαρό θέμα έχει να κάνει με την καθαριότητα της συνοικίας, που δημιουργεί μια άσχημη εντύπωση σε κατοίκους αλλά και επισκέπτες που διέρχονται από τον οικισμό. Χρειάζεται τοποθέτηση μικρών δοχείων απορριμμάτων σε διάφορα σημεία και ιδιαίτερα γύρω από τις εκκλησίες, στο 4ο Δημοτικό σχολείο και τις εισόδους του οικισμού.
Στη διασταύρωση των οδών Νικοτσάρα, Ματαραγκιώτου και Αγίου Οικουμενίου, στο οικόπεδο που χρησιμοποιείται ως πάρκινγκ, βρίσκονται πολλά παρασιτικά δέντρα που δημιουργούν προβλήματα σε όλη την περιοχή. Τα κλαδιά εισέρχονται στα μπαλκόνια της παρακείμενης πολυκατοικίας, ρυπαίνουν το πλακόστρωτο –που με τις βροχές γίνεται ολισθηρό-, καταστρέφουν τις στέγες με τη συσσώρευσή τους ανάμεσα στα κεραμίδια κλπ. Καλείται η αρμόδια υπηρεσία του Δήμου να προβεί στην κοπή αυτών των δέντρων που δεν προσφέρουν τίποτα.
Τα φρεάτια επίσης επειδή βουλώνουν πολύ συχνά, καλό θα είναι να γίνεται καθαρισμός από συνεργεία της ΔΕΥΑΤ δύο φορές το χρόνο, στις αρχές καλοκαιριού και φθινοπώρου. Τα σκαλοπάτια που οδηγούν από την Αγία Φανερωμένη στο Φρούριο, τις νύχτες γίνονται τόπος συνάντησης ατόμων με παραβατική σε αρκετές περιπτώσεις συμπεριφορά, τα οποία και το χώρο ρυπαίνουν αλλά και φασαρία προξενούν με τους περίοικους να διαμαρτύρονται. Τα σκαλοπάτια είναι σπασμένα, λερωμένα και μυρίζουν άσχημα, λόγω βιολογικής ρύπανσης. Και δω απαιτείται αποκατάσταση και πλύσιμο σε συχνά διαστήματα.
Όλα τα σπίτια του Βαρουσίου έχουν ομοιόμορφη αρχιτεκτονική κατασκευή, κτισμένα σε Τούρκικο ρυθμό. Είναι χτισμένα μεταξύ 17ου και 18ου αιώνα. Είναι συνήθως τοποθετημένα στο δρόμο και πιο σπάνια η αυλή βρίσκεται στην πρόσοψη. Το σχήμα των περισσοτέρων είναι ακανόνιστο, ορθογωνικό Γ ή Π με πολύ μικρά σκέλη.
Τα υλικά κατασκευής τους είναι κυρίως ξύλα, καλαμωτές, σοβάς ή πλίνθοι στα διάκενα. Είναι σοβατισμένα και βαμμένα με διάφορα χρώματα, κυρίως ανοικτές αποχρώσεις: λουλακί, ροζ, πράσινο και έχουν κεραμοσκεπαστές στέγες, που είναι επικλινείς με μακριές μαρκίζες που δημιουργούν ίσκιο. Τα επάνω πατώματα προεξέχουν στους δρόμους για να αυξάνουν τον ωφέλιμο χώρο στις αυλές και στα δωμάτια των σπιτιών. Οι κάτοικοι ζητούν από το Δήμο να φωταγωγηθούν κάποια διατηρητέα κτίρια, όπως επίσης να υπάρξει μέριμνα έτσι ώστε οι ελλείψεις σε φωτισμό στην συνοικία να αποκατασταθούν.
Επειδή λόγω της γραφικότητας της και των πολλών εκκλησιών και ιστορικών μνημείων, επισκέπτονται τη συνοικία πολλοί επισκέπτες και τουρίστες που έρχονται στα Τρίκαλα, καλό θα είναι στις εισόδους του Βαρουσίου να τοποθετηθούν ταμπλό με χάρτη του οικισμού, σύντομο ιστορικό και τα αξιοθέατα τα οποία μπορεί να δει κάποιος.
Το Βαρούσι, έτσι κι αλλιώς είναι μια περιοχή – κόσμημα για τα Τρίκαλα. Πρέπει όμως να προσεχθεί ακόμη περισσότερο από τις αρμόδιες αρχές, ούτως ώστε να αναδειχθούν οι δυνατότητες και οι ομορφιές του και όλοι οι Τρικαλινοί να καμαρώνουμε για αυτή την πολύ ωραία γωνιά της πόλης.
Δημήτρης Παδιός