Δύο σημαντικά ερωτήματα του Ευρωβαρόμετρου του Νοεμβρίου 2020 προς στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ήταν για την τρέχουσα συναισθηματική τους κατάσταση λόγω της πανδημίας και για τη στάση τους όσον αφορά τους περιορισμούς των προσωπικών τους ελευθεριών, λόγω των μέτρων για την καταπολέμηση της πανδημίας.
Οι ερωτηθέντες κλήθηκαν να περιγράψουν την τρέχουσα συναισθηματική τους κατάσταση, επιλέγοντας έως και τρία συναισθήματα από τα εξής οκτώ: Αβεβαιότητα, Ελπίδα, Απογοήτευση Ανικανότητα, Φόβος, Αυτοπεποίθηση, Θυμός και Εξυπηρετικότητα.
Η «Αβεβαιότητα» είναι το πιο κοινό συναίσθημα (23%) στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ακολουθούμενη από την «Ελπίδα» (17%), την «Απογοήτευση» (13%), την «Ανικανότητα» (11%), το «Φόβο» (10%), την «Αυτοπεποίθηση» (9%), το «Θυμό» (7%) και την «Εξυπηρετικότητα» (7%). Άλλο συναίσθημα επέλεξε το 2% των ερωτώμενων.
Η «Αβεβαιότητα» κυριαρχεί σε 22 από τα 27 κράτη μέλη και κατατάσσεται στην υψηλότερη θέση στην Κύπρο (33%), στη Λιθουανία (31%) και στην Ελλάδα (30%), ενώ τα μικρότερα ποσοστά της τα συναντάμε στη Βουλγαρία (18%), στην Κροατία, στη Σουηδία και στη Γερμανία (και οι τρεις 19%). Η «Ελπίδα» είναι το πιο κοινό συναίσθημα στις πέντε χώρες Λετονία, Εσθονία, Ρουμανία, Σουηδία και Βουλγαρία.
Το συναίσθημα της «Αβεβαιότητας» βρίσκεται στα τρία πιο συχνά αναφερόμενα συναισθήματα σε κάθε χώρα, ενώ η «Ελπίδα» βρίσκεται στις τρεις πρώτες απαντήσεις σε 25 κράτη μέλη. Τα άλλα συναισθήματα που εμφανίζονται στις τρεις πρώτες προτιμήσεις των πολιτών είναι η «Απογοήτευση» (14 χώρες), η «Ανικανότητα» (7 χώρες), η «Αυτοπεποίθηση» (4 χώρες), ο «Φόβος» (2 χώρες) και η «Εξυπηρετικότητα» (2 χώρες).
Επισκόπηση των αρνητικών συναισθημάτων
Επισκόπηση των θετικών συναισθημάτων
Συνοψίζοντας, τα θετικά συναισθήματα είναι πιο διαδεδομένα στη Βουλγαρία, στην Εσθονία, στην Αυστρία και στη Ρουμανία, ενώ τα αρνητικά συναισθήματα είναι πιο διαδεδομένα στην Ισπανία, στην Ελλάδα και στη Γαλλία.
Σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα του Ιουλίου, περισσότερα άτομα εκφράζουν «Αβεβαιότητα», «Ανικανότητα», «Φόβο», «Θυμό» και «Απογοήτευση», με μειωμένες παράλληλα αναλογίες για τα συναισθήματα «Ελπίδα» ή «Αυτοπεποίθηση».
Διαφορές στις απαντήσεις μεταξύ κοινωνικών και δημογραφικών ομάδων
Η τρέχουσα συναισθηματική κατάσταση των Ελλήνων
Το κυρίαρχο συναίσθημα στην Ελλάδα το Νοέμβριο είναι η «Αβεβαιότητα» με ποσοστό 29,7% και ακολουθούν η «Απογοήτευση» με 18,1%, η «Ελπίδα» με 13,4%, ο «Φόβος» με 12,8%, ο «Θυμός» με 12,1%, η «Εξυπηρετικότητα» με 4,2%, η «Αυτοπεποίθηση» με 4,1% και η «Ανικανότητα» με 3,6%. Άλλο συναίσθημα επέλεξε το 2% των Ελλήνων πολιτών.
Σε σχέση με την αντίστοιχη έρευνα του Ιουλίου, στην Ελλάδα αυξήθηκαν τα ποσοστά της αβεβαιότητας, της απογοήτευσης, του φόβου, του θυμού και της ανικανότητας, ενώ μειώθηκαν τα ποσοστά της ελπίδας, της εξυπηρετικότητας και της αυτοπεποίθησης.
Οι ευρωπαϊκές χώρες επέβαλαν σε εθνικό επίπεδο αποκλεισμούς τον Μάρτιο, δίνοντας οδηγίες στους πολίτες να μείνουν στο σπίτι και αποφεύγουν τα μη απαραίτητα ταξίδια. Μέχρι τα τέλη του Απριλίου είχαν αρχίσει τα ποσοστά μόλυνσης στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες να πέφτουν και οι χώρες άρχισαν σταδιακά να άρουν τους περιορισμούς για τις μετακινήσεις έξω από το σπίτι, για τις κοινωνικές συγκεντρώσεις και για το άνοιγμα καταστημάτων, υπηρεσιών, σχολείων και αθλητισμού.
Τα ποσοστά λοιμώξεων στην Ευρώπη άρχισαν όμως να αυξάνονται ξανά τον Αύγουστο, με απότομες αυξήσεις τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο και αυτό οδήγησε τις εθνικές κυβερνήσεις να επιβάλουν εκ νέου περιορισμούς.
Το ερώτημα της έρευνας ήταν: «Μήπως η καταπολέμηση της πανδημίας δικαιολογεί περιορισμούς στις ατομικές ελευθερίες;»
Οι ερωτηθέντες κλήθηκαν να απαντήσουν εάν η καταπολέμηση της πανδημίας δικαιολογεί πλήρως τους πρόσφατους περιορισμούς στις ατομικές τους ελευθερίες ή ότι αντιτίθενται σθεναρά σε τυχόν περιορισμούς των ατομικών τους ελευθεριών, ανεξάρτητα από την πανδημία.
Συνολικά, περίπου έξι στους δέκα (59%) απαντούν ότι το η καταπολέμηση της πανδημίας δικαιολογεί τους πρόσφατους περιορισμούς στις ατομικές τους ελευθερίες, ενώ το 37% είναι σε αντίθεση με αυτούς τους περιορισμούς.
Σε τέσσερις χώρες περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες λένε ότι αντιτίθενται στους περιορισμούς στις ατομικές τους ελευθερίες, ανεξάρτητα από την πανδημία, που είναι η Σλοβενία (59%), η Πολωνία, η Βουλγαρία (58% και οι δύο) και η Κροατία (56%), ενώ λιγότερο από το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων αντιτίθενται στους περιορισμούς στη Φινλανδία (21%), στην Ιρλανδία και στη Μάλτα (και οι δύο 24%).
Σε 20 χώρες η πλειονότητα των ερωτηθέντων δηλώνει ότι η καταπολέμηση της πανδημίας δικαιολογεί πρόσφατους περιορισμούς τις ατομικές τους ελευθερίες, ενώ στις έξι χώρες Σλοβενία, Βουλγαρία, Πολωνία, Κροατία, Ουγγαρία και Τσεχία η πλειοψηφία αντιτίθεται σε αυτούς τους περιορισμούς. Τα ποσοστά είναι μοιρασμένα στη Λιθουανία΄
Στην Ελλάδα το 52,8% δικαιολογεί τους πρόσφατους περιορισμούς στις ατομικές του ελευθερίες, το 46,2% αντιτίθεται στους περιορισμούς και το 1% δεν γνωρίζει ή δεν απαντά.
Κοινωνική και δημογραφική ανάλυση
Ο Νίκος Καρδούλας είναι Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός του Ε.Μ.Π., MSc στην Αγγλία και Συνταγματάρχης ε.α.