Παρασκευή 29.03.2024 ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ

Ξεπέρασαν το 1,9 δισ. οι εισπράξεις από μισθώσεις τύπου Airbnb το 2018

07.02.2019

Στο 10% της ετήσιας τουριστικής δαπάνης υπολογίζεται το μέγεθος της οικονομίας του διαμοιρασμού, δηλαδή των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb και των συναφών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα, σύμφωνα με μελέτη της Grant Thornton.

Στη μελέτη, που έγινε για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδας, εκτιμάται ότι τα μεγέθη της οικονομίας του διαμοιρασμού καταγράφουν ετήσια ποσοστιαία αύξηση 25% με συνολικά έσοδα το 2018 που υπολογίζονται άνω του 1,9 δισ. ευρώ.

Αρνητικές συνέπειες

Μία από τις αρνητικές συνέπειες της αναπτυξιακής αυτής δυναμικής που καταγράφει η μελέτη της Grant Thornton είναι και η απώλεια δημοσίων εσόδων και «συνακόλουθα ο περιορισμός πόρων κοινωνικής πολιτικής, η απώλεια θέσεων εργασίας (36.560 την τελευταία τριετία), η αλλοίωση του εργασιακού μοντέλου και η δημιουργία της αθέατης εργασίας».

Η έρευνα της Grant Thornton εντοπίζει ως σημαντικές κοινωνικές επιπτώσεις των βραχυχρόνιων μισθώσεων τη μετατόπιση ακινήτων από τις μακροχρόνιες στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, «που οδηγεί σε αύξηση των τιμών ενοικίασης και επιβάρυνση των οικονομικά ασθενεστέρων», καθώς και «την κατά 21% επιβάρυνση των όγκων απορριμμάτων προς διαχείριση, με ό,τι αυτό σημαίνει για το περιβάλλον».

Ειδικότερα στην Αθήνα, εκτιμάται ότι κάθε ένα ακίνητο που πάει σε βραχυχρόνιες μισθώσεις στερεί δύο ακίνητα από τις μακροχρόνιες.

Η όλη αυτή δυναμική εκτιμάται πως οδηγεί τα ενοίκια από 8,3% έως 9,3% υψηλότερα ετησίως. Είναι χαρακτηριστικό πως σε περιοχές τόσο της Αθήνας όσο και του υπολοίπου της χώρας παρατηρείται μια έντονη ανισορροπία μεταξύ του πλήθους των προσφερόμενων ακινήτων για μακροχρόνια μίσθωση σε σχέση με τη βραχυχρόνια. Ειδικότερα, η αναλογία ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης ως προς το σύνολο φτάνει μέχρι το 95%, ενώ η αναλογία των τιμών αγγίζει το 5:1 μεταξύ βραχυχρόνιας και μακροχρόνιας μίσθωσης.

Στην ουσία, «εκτοπίζονται» ακίνητα από τις μακροχρόνιες στις βραχυχρόνιες μισθώσεις και προκαλείται ανισορροπία στην ανάπτυξη του τουριστικού και του υπόλοιπου οικιστικού περιβάλλοντος με αύξηση των τιμών ενοικίασης.

Δεδομένου του προφίλ των ενοίκων μακροχρόνιων μισθώσεων (μισθωτοί, φοιτητές, μονογονεϊκές οικογένειες, χαμηλοσυνταξιούχοι), προκύπτει ότι δημιουργείται εντέλει μια επιβάρυνση των οικονομικά αδύναμων ομάδων.

Επιπλέον, το φαινόμενο των βραχυχρόνιων μισθώσεων οδηγεί στη μείωση των δημοσίων εσόδων (η καθαρή απώλεια δημοσίων εσόδων από την τριετία 2016-2018 εκτιμάται περίπου στα 300 εκατ. ευρώ) και συνακόλουθα στον περιορισμό πόρων κοινωνικής πολιτικής, στην απώλεια θέσεων εργασίας (36.560 την τελευταία τριετία), αλλοίωση του εργασιακού μοντέλου με αβέβαιες συνθήκες και δημιουργία της αθέατης εργασίας.

Οι καθαρές απώλειες προκύπτουν από τα δημόσια έσοδα που χάνονται από τον ξενοδοχειακό κλάδο, μειωμένες κατά το εκτιμώμενο φορολογικό έσοδο που δημιουργεί η οικονομία διαμοιρασμού.

Η καθαρή απώλεια που προκύπτει ως απόρροια, καθώς η φορολογία των ξενοδοχείων είναι σαφώς μεγαλύτερη από εκείνη των βραχυχρόνιων μισθώσεων, έχει στερήσει πόρους από κοινωνικές πολιτικές. Η πρόβλεψη για επιβάρυνση των βραχυχρόνιων μισθώσεων με τέλος χαρτοσήμου εκτιμάται πως δεν θα διαφοροποιήσει ουσιαστικά το τελικό (αρνητικό) αποτέλεσμα.

Επίσης, η Grant Thornton εκτιμά πως επαυξάνεται το φαινόμενο «υποτροπής» στο περιβάλλον (21% μεγαλύτερη επιβάρυνση στη διαχείριση απορριμμάτων), ενώ προκαλείται κοινωνική αντιμαχία. Αλλά υπάρχουν και αρνητικές επιπτώσεις σε επίπεδο κοινωνικής συνοχής, με αλλοίωση του αστικού περιβάλλοντος και στρεβλή ανάπτυξη.

Τα εμπορικά

Τα εμπορικά καταστήματα και οι υπηρεσίες εστίασης αναπροσαρμόζονται και στρέφονται σχεδόν αποκλειστικά στην εξυπηρέτηση των αναγκών των επισκεπτών. Αποτέλεσμα αυτού είναι η περαιτέρω αλλοίωση της φυσιογνωμίας των περιοχών και η μετατροπή τους σε τουριστικά «γκέτο». Τέλος, διαπιστώνεται αύξηση δικαστικών διαμαχών, με συνδυαστική πρόκληση ζητημάτων δημόσιας ασφάλειας. Ως εκ τούτου ελλοχεύει άμεσα ο κίνδυνος γενικότερης υποβάθμισης του τουριστικού προϊόντος της χώρας.

Προτεινόμενες παρεμβάσεις που καταγράφονται στη διεθνή πρακτική

Εκτιμάται ότι η ύπαρξη αρνητικών συνεπειών στην Ελλάδα οι οποίες έχουν και κοινωνική διάσταση, δεδομένου ότι κάνουν δαπανηρότερη την ενοικίαση ακινήτων πρώτης κατοικίας για τους οικονομικά ασθενέστερους, μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη θέσπιση ορίων και πλαισίου όχι μόνο για τη φορολογική μεταχείριση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, αλλά και για τη γεωγραφική και ποσοτική διασπορά τους.

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης της Grant Thornton, ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδος Αλέξανδρος Βασιλικός ανέφερε πως «δεν είναι τι χάνουν οι ξενοδόχοι, είναι τι χάνει η κοινωνία, όσο η συγκεκριμένη δραστηριότητα παραμένει επί της ουσίας χωρίς ρύθμιση και έλεγχο εφαρμογής των ρυθμίσεων». «Η φορολόγηση δεν επιλύει κοινωνικά προβλήματα», προσέθεσε, «γι’ αυτό και θεωρούμε υποχρέωσή μας να ξεκινήσουμε άμεσα έναν ευρύ κοινωνικό διάλογο με φορείς της κοινωνίας των πολιτών, στη βάση των συμπερασμάτων της μελέτης και πολύ σύντομα να καταθέσουμε συγκεκριμένες εφαρμόσιμες προτάσεις, με γνώμονα την κοινωνία και τις ανάγκες της».

Συγκεκριμένα, οι προτεινόμενες παρεμβάσεις που καταγράφονται στη διεθνή πρακτική και αναφέρονται στη μελέτη είναι:

1. Να δημιουργηθούν προδιαγραφές λειτουργίας των ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης.

2. Να καθοριστεί άμεσα όριο στις διανυκτερεύσεις.

3. Να προβλεφθούν σαφείς υποχρεώσεις που οφείλουν να έχουν οι ιδιοκτήτες των ακινήτων.

Η ανάπτυξη της δραστηριότητας βραχυχρόνιων μισθώσεων και τα προβλήματα που αυτή προκάλεσε οδήγησαν στην εφαρμογή περιοριστικών όρων σε πολλές αναπτυγμένες οικονομίες. Μεταξύ άλλων μέτρων προβλέπονται:

1. Η εγγραφή του ακινήτου σε σχετικό μητρώο και η τήρηση τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών.

2. Ο προσδιορισμός ορίου στις ημέρες μίσθωσης και ο καθορισμός μέγιστου αριθμού ακινήτων ανά ιδιοκτήτη προς διάθεση.

3. Η εξασφάλιση της προστασίας των κατοίκων με πρόβλεψη κανόνων/οδηγιών κοινωνικής συμπεριφοράς.

4. Η φορολόγηση με πρόβλεψη ισοδύναμης φορολογικής επιβάρυνσης.

5. Η θέσπιση σχετικού νομοθετικού πλαισίου με σαφείς κανόνες λειτουργίας.

6. Η ύπαρξη μηχανισμών παρακολούθησης της εφαρμογής των κανονιστικών ρυθμίσεων που τίθενται.

7. Η συνεργασία ρυθμιστικών αρχών με διαμεσολαβητές υπηρεσιών οικονομίας διαμοιρασμού με σύναψη πρωτοκόλλων συνεργασίας για την τεχνική σύνδεση των συστημάτων και την ανταλλαγή δεδομένων.

Μεγαλύτερη επιβάρυνση του περιβάλλοντος

«Προκειμένου να διερευνηθεί το ζήτημα της ύπαρξης περιβαλλοντικής επίδρασης λόγω της ανάπτυξης της οικονομίας διαμοιρασμού στη διαμονή, χρειάζεται να ληφθεί υπόψη το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που δημιουργείται από έναν επισκέπτη σε ένα ακίνητο βραχυχρόνιας μίσθωσης, ως απόρροια του όγκου απορριμμάτων σε συνάρτηση με την επιβάρυνση των αστικών δικτύων μεταφοράς και με τη μη συνετή οικιακή ενεργειακή κατανάλωση που προκαλεί», αναφέρει η Grant Thornton στη μελέτη της για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Ετσι, διαπιστώνει πως ο εκτοπισμός των ακινήτων της μακροχρόνιας μίσθωσης από εκείνα της βραχυχρόνιας προκαλεί 21% επιβάρυνση στη διαχείριση των απορριμμάτων στα αστικά κέντρα. Επίσης, η χαμηλότερη τιμή διαμονής σε σχέση με τα ξενοδοχεία εκτιμάται πως οδηγεί σε περισσότερες αστικές μετακινήσεις που επιβαρύνουν τα αστικά δίκτυα και απαιτούν μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας, η οποία συνδέεται και με τη μη συνετή κατανάλωση ενέργειας. Ως εκ τούτου προκαλείται το φαινόμενο της «υποτροπής» (rebound effect), δηλαδή της μεγαλύτερης επιβάρυνσης του περιβάλλοντος λόγω αύξησης μετακινήσεων και πρόκλησης μεγαλύτερου όγκου απορριμμάτων.

Σοβαρότερες ενδεχομένως είναι οι επιπτώσεις σε επίπεδο κοινωνικής συνοχής που απαριθμεί η Grant Thornton. Αναφέρεται κατ’ αρχήν στην «έλλειψη διασφάλισης και προστασίας των δικαιωμάτων των μόνιμων κατοίκων των περιοχών» αλλά και στην «πρόκληση έντονης δυσφορίας από τη συνεχόμενη εναλλαγή των ενοίκων των βραχυχρόνιων μισθώσεων». Επίσης, μιλάει για «αύξηση φαινομένων μη κοινωνικά επιτρεπτών συμπεριφορών» και «δημιουργία αυξανόμενων προβλημάτων στην καθημερινότητα των μόνιμων κατοίκων». Παράλληλα, τα εμπορικά και οι υπηρεσίες εστίασης αναπροσαρμόζονται και στρέφονται στην εξυπηρέτηση των αναγκών των επισκεπτών.

Πηγή: kathimerini.gr

[fbcomments]