Hταν μία εβδομάδα για (τα) πανηγύρια. Μεταξύ Ομήρου, Καβάφη και Σεφέρη, με εκατέρωθεν βολές για διχαστική ρητορική και αλληλοσυγκρουόμενα αφηγήματα, η περίοδος των μνημονίων έφτασε τυπικά στο τέλος της. Το γνωστό ρητό λέει ότι η νίκη έχει 100 πατέρες, ενώ η ήττα είναι ορφανή. Κι όμως, στην περίπτωση της Ελλάδας, η πορεία της οποίας τα τελευταία οκτώ χρόνια μόνο επιτυχής δεν μπορεί να χαρακτηριστεί, πολλοί από τους πρωτεργάτες του δράματος ένιωσαν την ανάγκη να συμμετάσχουν στα «επινίκια».

Ο Κλάους Ρέγκλινγκ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, μιλώντας στο Reuters, δήλωσε την πρόθεσή του να γιορτάσει το τέλος των μνημονίων με ένα «γερό ποτήρι ούζο». Ο Πιερ Μοσκοβισί, ακόμα πιο ενθουσιώδης, μίλησε για μία «μεγάλη έως ιστορική μέρα» για την Ελλάδα.

Ο Αλέξης Τσίπρας, στο διάγγελμά του από την Ιθάκη, μας ενημέρωσε ότι «τα μνημόνια της λιτότητας, της ύφεσης και της κοινωνικής ερήμωσης, επιτέλους, τελείωσαν», ότι «η χώρα μας ανακτά το δικαίωμά της να ορίζει αυτή τις τύχες και το μέλλον της», χωρίς εξωτερικούς καταναγκασμούς και εκβιασμούς και «χωρίς άλλες θυσίες του λαού μας». Μίλησε για νέους καπετάνιους, για τον λαό που «βγήκε από το αμπάρι» (άραγε είχαμε δικτατορία πριν από το 2015;) και για τη λύτρωση της εξόδου, παρά τη λιποψυχία κάποιων μελών του πληρώματος.

Ο κυβερνητικός εταίρος Πάνος Καμμένος τόνισε ότι «οι ΑΝΕΛ αντέξαμε γιατί είχαμε ένα κοινό όραμα: Να βγει η Ελλάδα από την εποχή των μνημονίων, να απαλλαγεί ο τόπος από τους νταβατζήδες της μεταπολίτευσης, να πληρώσουν εκείνοι που οδήγησαν τον ελληνικό λαό στην εποχή των μνημονίων». Ο κ. Καμμένος δήλωσε δικαιωμένος από την ώς τώρα συνεργασία του με τον Αλέξη Τσίπρα. Δεν ήταν, όμως, μόνο οι υπεύθυνοι για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του τρίτου προγράμματος διάσωσης της Ελλάδας που εμφανίστηκαν δικαιωμένοι την περασμένη εβδομάδα. Μιλώντας στον ΣΚΑΪ, ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης χαρακτήρισε «τεράστιο» το κόστος των μνημονίων και δήλωσε ότι «οφείλεται απολύτως στο λαθεμένο πρόγραμμα της τρόικας». Ο κ. Βαρουφάκης χαρακτήρισε τον ΕΜΣ «αμαρτωλό μηχανισμό δήθεν σταθερότητας, στην ουσία αποσταθεροποίησης της Ελλάδας και της Ευρώπης». Αλλά και η Νέα Δημοκρατία βίωσε τη δική τη δικαίωση. Σε ανακοίνωσή της τη Δευτέρα αναφερόταν στην «υποτιθέμενη έξοδο από τα μνημόνια», ενώ θύμιζε ότι ήταν η καταστροφική πολιτική του πρώτου εξαμήνου του 2015 που οδήγησε στην ανάγκη υπογραφής του τρίτου μνημονίου.

Επώδυνα ερωτήματα

Με όλους αυτούς τους πρωταγωνιστές της κρίσης να επιβεβαιώνονται από τις εξελίξεις, προκύπτει αναπόδραστα το ερώτημα: Πώς πήγαν τα πράγματα τόσο στραβά; Πώς κατέληξε η χώρα να χάνει το 1/4 του ΑΕΠ της και εκατοντάδες χιλιάδες από τους πιο ταλαντούχους νέους; Πώς παρέμεινε η ανεργία για επτά χρόνια πάνω από 20%, και τώρα μειώνεται κυρίως λόγω της ραγδαίας αύξησης των ελαστικών μορφών απασχόλησης; Γιατί παραμένουμε, ακόμα και μετά τη χειρότερη ύφεση που έχει βιώσει ποτέ ανεπτυγμένη χώρα εν καιρώ ειρήνης, ουραγοί στην ανάπτυξη εντός Ευρωζώνης;

Και πιο συγκεκριμένα: οι κ. Ρέγκλινγκ και Μοσκοβισί δεν νιώθουν την ανάγκη να ζητήσουν συγγνώμη για τη συντριπτική λιτότητα που επιβλήθηκε στην Ελλάδα, η οποία έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην επιδείνωση και στην παράταση της κρίσης;

Οι κ. Τσίπρας και Καμμένος δεν αισθάνονται ότι οφείλουν μία εξήγηση για τον απόλυτο εκτροχιασμό της οικονομίας που προκάλεσαν για να καταλάβουν την εξουσία, για τους πειραματισμούς τους που έφεραν τη χώρα ένα βήμα από το Grexit, και για το γεγονός ότι τελικά παρέμειναν στην εξουσία εφαρμόζοντας ακριβώς την ίδια πολιτική με αυτήν που στηλίτευαν τόσο αμετροεπώς πριν από το 2015;

Ο κ. Βαρουφάκης θεωρεί ότι δεν φέρει καμία ευθύνη για το χάος στο οποίο οδηγήθηκε η χώρα κατά τη σύντομη υπουργική του θητεία; Και η Ν.Δ., που είχε δεσμευθεί μακροχρονίως σε πρωτογενή πλεονάσματα 4,5% του ΑΕΠ, και που τέλος πάντως κυβέρνησε τη χώρα στα χρόνια που σφραγίστηκε η δημοσιονομική της μοίρα, δεν φταίει ούτε αυτή σε τίποτα;

Φαίνεται πως όχι. Ο καθένας, εγκλωβισμένος στο δικό του αφήγημα για την κρίση, συνεχίζει να δικαιώνεται. Και η χώρα συνεχίζει να βυθίζεται.