Η παρακάτω συνέντευξη του Δημήτρη Σαμπανίκου δόθηκε στον «Ενεργό Πολίτη» το 2004 με αφορμή τις τότε βουλευτικές εκλογές, αλλά και τα 30 χρόνια του ΠαΣοΚ. Ο Δημήτρης Σαμπανίκος, περισσότερο γνωστός ως δημοσιογράφος και συνιδρυτής των «Τρικαλινών Νέων» και λιγότερο ως πολιτευτής ήταν μέσα στην πεντάδα του πρώτου ψηφοδελτίου του ΠαΣοΚ το 1974. Σταχυολογούμε από αυτή τη συνέντευξη μόνο ένα μέρος των απαντήσεων, ώστε να κατανοήσει κανείς το κλίμα της εποχής. Μοναδικές είναι και οι φωτογραφίες. – Ναι αλλά εκλογές τότε, εκλογές και σήμερα. Πώς ήταν τότε;
Από τις εκλογές του 1977 στο “Αχίλλειο”
Οι εκλογές τότε ήταν πολύ διαφορετικές από αυτές που θα γίνουν τώρα πιστεύω. Υπήρχε η ένταση, υπήρχαν τα συνθήματα, υπήρχε η δίψα του κόσμου για αλλαγή, την οποία την εξέφραζε το ΠΑΣΟΚ και απόδειξη είναι το ότι το ’74 πήρε 13%, το ’77 23%, το ’81 48%, δηλαδή ήταν κάτι πρωτοφανές, δεν είχε ξαναγίνει. Ένα κόμμα που το χαρακτήριζαν ως κόμμα διαμαρτυρίας, ένα κίνημα μέσα σε μια επταετία να γίνει κυβέρνηση και να κυβερνήσει σχεδόν 30 χρόνια.
-Προεκλογικός αγώνας τότε, προεκλογικός αγώνας και σήμερα. Διαφορές;
Είναι τελείως διαφορετικά τα πράγματα, διότι οπωσδήποτε η κοινωνία όπως είπαμε αλλάζει, δεν μπορεί να παραμείνει η ίδια. Δεν μπορείς να πας στις εκλογές του σήμερα με τα συνθήματα του τότε. Σήμερα η εκλογική μάχη θα διεξαχθεί περισσότερο στο «γυαλί», παρά στις μεγάλες συγκεντρώσεις, οι οποίες όπως φαίνεται εκλείπουν. Και είναι σωστό αυτό. Αλλά μια σωστή εκλογική μάχη πρέπει να αναφέρεται σε προγράμματα και όχι σε συνθήματα, γιατί μέχρι στιγμής από ότι έχω διαπιστώσει από τις εμφανίσεις των ηγετικών στελεχών της Ν.Δ. που φιλοδοξούν να μας κυβερνήσουν, δεν υπάρχει κανένα, μα κανένα σημείο που να εξηγεί το πως θα μας κυβερνήσουν και από που θα αντλήσουν τους πόρους για να αλλάξουν «την σημερινή πραγματικότητα».
-Τότε περιοδεύατε σε χωριά, σε γειτονιές, σε καφενεία. Πως ήταν;
Το ’74, μας έβλεπαν σαν παρείσακτους. Σαν να είχαμε έρθει από τον Άρη. Λέγανε, ΠΑΣΟΚ, τι είστε εσείς; Να φανταστείς ότι για να μπούμε σε ένα μαγαζί να μιλήσουμε, ζητούσαμε την άδεια γιατί μας έβλεπαν παράξενα, δεν πίστευε ο κόσμος ακόμα ότι μπορεί αυτό το καινούριο κίνημα να φτάσει εκεί που έφτασε. Ήταν προσηλωμένος στα παλιά τα κόμματα. Για παράδειγμα εγώ βρέθηκα στο συνδυασμό των Τρικάλων γιατί δεν δέχθηκε κάποιος άλλος που ήταν έτοιμος μέχρι τότε, να ακολουθήσει το ρεύμα της εποχής και αναγκαστικά μπήκα και συμπλήρωσα το ψηφοδέλτιο. Η κατάσταση ήταν τελείως διαφορετική.
1966: Στο σπίτι του Ανδρέα στην οδό Σουηδίας γραμματέας της ΕΔΗΝ στον δεύτερο Ανένδοτο αγώνα
– Τι θυμάστε από τότε; Τι σας έκανε εντύπωση; Λέγατε πριν μια ιστορία…
Πολλά πράγματα μπορείς να θυμηθείς. Εντύπωση μας έκανε η μεγάλη φτώχεια που υπήρχε στα ορεινά χωριά των Χασίων, την οποία δεν την βλέπουμε σήμερα. Για παράδειγμα σε μια περιοδεία, που κάναμε ημέρα Κυριακή, ήμουν με τον Γιάννη τον Καμπαγιάννη και δε θυμάμαι ποιον άλλον, και βρισκόμασταν νομίζω στο Λιόπρασο ή στην Αγρελιά δεν είμαι σίγουρος, και ζητήσαμε σε κάποιο μαγαζί κάτι να τσιμπήσουμε το μεσημέρι γιατί πεινάγαμε. Δεν υπήρχε τίποτα. Τελικά βρήκε μια κονσέρβα, μας την έδωσε αλλά δεν είχε πιρούνια, είχε μόνο ένα και αναγκαστήκαμε να τρώμε με ένα πιρούνι εκ περιτροπής. Ήταν χαρακτηριστικό της εποχής. Τώρα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά.
– Οι μετακινήσεις; Με τα ελάχιστα αυτοκίνητα φαντάζομαι.
Εγώ το ’74 ήμουν τυχερός για τον εξής λόγο. Γιατί ήρθε ο Οικονόμου, ο λεγόμενος Μαρξ, από την Γερμανία που ήταν, με ένα μερσεντές πετρελαίου και έκανα όλες τις περιοδείες στα χωριά μαζί του, γιατί το πετρέλαιο τότε δε στοίχιζε τίποτα. Δηλαδή εγώ με 15.000 δρχ. έβγαλα όλη την προεκλογική περίοδο. Δεν άφησα κανένα χωριό που να μην πάω.
– Διαγκωνισμοί υπήρξαν μεταξύ των υποψηφίων τότε;
Μόνο με έναν υποψήφιο, είχαμε διαγκωνισμό τότε και δεν είναι του παρόντος να το αναφέρουμε, αλλά κυρίως τότε την πρώτη φορά το ’74 που ήμασταν πολύ αυθόρμητοι δεν υπήρχε τίποτα. Πηγαίναμε όλοι μαζί, δεν είχαμε διαφορές μεταξύ μας, ούτε υποσκάπταμε ο ένας τον άλλον όπως δυστυχώς έγινε στα επόμενα χρόνια και γίνεται και σήμερα κατά πολύ περισσότερο στα μεγάλα κόμματα.
1966 στο Καστρί με τον Γιώργο Παπανδρέου
Χρήστος Κοντός
