Σε απόγνωση είναι πάνω από 200 μουσικοί στα Τρίκαλα που έχουν μήνες τώρα να δούνε μεροκάματο στην τσέπη, ενώ οι περισσότεροι από αυτούς, αναγκαστικά πλέον, έχουν αναγκαστεί να κάνουν διάφορες άλλες δουλειές για να επιβιώσουν. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του παραρτήματος Τρικάλων του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου Ηλία Σέγγη: «Οι περισσότεροι ζούνε στα όρια της φτώχειας ενώ υπάρχουν και στην πόλη μας συνάδελφοι που δεν έχουν ούτε τα απαραίτητα».
1. Πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι μουσικοί στα Τρίκαλα;
Η κατάσταση των μουσικών και συνολικά των καλλιτεχνών, εδώ και σχεδόν ένα χρόνο είναι τραγική. Το ίδιο ισχύει και για τους μουσικούς των Τρικάλων. Για μεγάλο διάστημα η κυβέρνηση ήταν αδιάφορη για τους καλλιτέχνες και συνειδητά μας είχε αφήσει χωρίς καμία ουσιαστική στήριξη. Φυσικά όλο αυτό το διάστημα οι λογαριασμοί και τα έξοδα εξακολουθούσαν να βαραίνουν τις τσέπες των οικογενειών αυτών. Τους τελευταίους δύο μήνες, έπειτα από τις μεγάλες κινητοποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε όλη την Ελλάδα καταφέραμε να κερδίσουμε την ένταξη μας στο επίδομα για αρκετούς συναδέλφους, αλλά ακόμα παραμένουν πολλά προβλήματα σε πολλές οικογένειες μουσικών. Οι περισσότεροι ζούνε στα όρια της φτώχειας ενώ υπάρχουν και στην πόλη μας συνάδελφοι που δεν έχουν ούτε τα απαραίτητα.
2. Έχουμε μια καταγραφή πόσα άτομα ζούνε από τη δουλειά του μουσικού στα Τρίκαλα;
Ακριβή αριθμό για το πόσοι συνάδελφοι ασχολούνται μόνο με αυτό το επάγγελμα δεν έχουμε. Στην πόλη μας δραστηριοποιούνται πάνω από 200 μουσικοί. Η αλήθεια είναι πώς τα μεροκάματα των μουσικών έχουν πέσει καθώς οι περισσότεροι κάνουν ένα – δύο την εβδομάδα, ενώ ταυτόχρονα έχουν μειωθεί και σε χρήματα. Επομένως και πριν την καραντίνα ήταν δύσκολο ένας μουσικός να ζήσει χωρίς, έστω και περιστασιακά να κάνει και κάποια άλλη εργασία.
3. Μέχρι τώρα παράλληλα με τους επαγγελματίες μουσικούς είναι, αρκετοί ήταν και που έκαναν τη δουλειά επικουρικά… για να συμπληρώσουν μεροκάματο. Οι… πειρατές του χώρου δηλαδή. Τώρα με την νέα κατάσταση που διαμορφώνεται σκέφτεστε να κάνετε κάτι γι’ αυτό; Ποια είναι η θέση σε αυτό;
Κοιτάξτε, για εμάς η τέχνη αποτελεί κοινωνικό αγαθό. Η μουσική διάδραση, το να συμμετέχει δηλαδή κάποιος παίζοντας μουσική είναι μια ανάγκη τόσο για τους επαγγελματίες μουσικούς, όσο και για τους ερασιτέχνες. Θα ήταν παρανοϊκό να λέγαμε πως δε θέλουμε να ξαναπαίξουν μουσικοί που το κάνουν ερασιτεχνικά. Άλλωστε υπάρχουν πολλά παραδείγματα μουσικών και ερμηνευτών που το κύριο επάγγελμά τους είναι άλλο, αλλά όταν ασχολούνται με τη μουσική αυτό που κάνουν είναι πραγματική τέχνη. Αν κάποιος από αυτούς τους ανθρώπους μπορούσε να επιβιώσει μόνο από την τέχνη του, προφανώς θα το έκανε. Και αυτό θα το βρούμε μπροστά μας το επόμενο διάστημα σε μεγάλο βαθμό. Εμείς σαν σωματείο βλέπουμε την πειρατεία σε αυτούς που εκμεταλλεύονται τους εργαζόμενους στον πολιτισμό και αισχροκερδούν εκμεταλλευόμενοι την τέχνη μας. Η σημερινή κατάσταση του κλάδου είναι αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολουθούν εδώ και χρόνια όλες κυβερνήσεις και αντιμετωπίζουν τον πολιτισμό ως είδος πολυτελείας και όχι ως κοινωνικό αγαθό.
Οι μουσικοί που ασκούν την μουσική ως επάγγελμα περιστασιακά, όταν πάνε να δουλέψουνε έχουν να αντιμετωπίσουν τα ίδια προβλήματα που αντιμετωπίζει και ένας μουσικός που ασκεί μόνο αυτό το επάγγελμα. Τα προβλήματα αυτά είναι τα χαμηλά μεροκάματα, οι πολλές ώρες, τα ένσημα τα οποία τις περισσότερες φορές δεν κολλιούνται και μια σειρά άλλα ζητήματα. Για εμάς το σημαντικό είναι να κερδίσουμε καλύτερες συνθήκες εργασίας για όλους τους συναδέλφους, για αυτό και ένα από τα βασικά αιτήματά μας είναι η συλλογική σύμβαση εργασίας.
4. Συμμετέχουν οι συνάδελφοί σας στις κινητοποιήσεις που κατά καιρούς κάνετε ή επειδή ο συνδικαλισμός είναι σχετικά κάτι… καινούργιο για τον χώρο, το βλέπουν με επιφύλαξη και αρνούνται;
Ο συνδικαλισμός για τον χώρο της τέχνης δεν είναι πρωτόγνωρος. Προβλήματα στον χώρο υπήρχανε και πριν την πανδημία. Ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος έβγαινε συνεχώς μπροστά αναδεικνύοντας τα προβλήματα που υπήρχαν και διεκδικώντας συνεχώς πράγματα για τον κλάδο. Άλλωστε υπήρχε μια προετοιμασία, μια ετοιμότητα για συμβάλουμε καθοριστικά στο Πανκαλλιτεχνικό Συλλαλητήριο στο Σύνταγμα στις 7 Μάη, την περίοδο της πρώτης καραντίνας, διεκδικώντας ουσιαστική στήριξη των καλλιτεχνών. Τότε την ίδια μέρα και μετά την πίεση, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να ανακοινώσει επιπλέον μέτρα. Αυτές οι δράσεις οδήγησαν και εμάς στη δημιουργία παραρτήματος στην πόλη μας. Είναι αλήθεια πως στα Τρίκαλα για περίπου 20 χρόνια δεν υπήρχε συνδικαλιστικό όργανο των μουσικών. Από τον Μάιο μέχρι σήμερα όμως έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές κινητοποιήσεις στις οποίες η συμμετοχή των συναδέλφων ήταν μεγάλη. Να θυμίσουμε επίσης τις δύο πανθεσσαλικες κινητοποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε Λάρισα και Βόλο, όπου συμμετείχαν τέσσερα σωματεία από τις πόλεις της Θεσσαλίας και πάνω από 150 συνάδελφοι. Επίσης θετική είναι και η αλληλεγγύη που έδειξαν οι συνάδελφοί μας, όπως τότε με τις πλημμύρες στην Καρδίτσα, όπου παρά την δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζουμε σαν κλάδος, καταφέραμε να συλλέξουμε αρκετά τρόφιμα και ήδη πρώτης ανάγκης για τους πλημμυροπαθείς της Καρδίτσας, τα οποία παραδώσαμε από κοινού με το παράρτημα της Λάρισας του Πανελληνίου Μουσικού Συλλόγου.
Ακόμα, οι συνάδελφοί μας ανταποκρίθηκαν και στο κάλεσμα για συμπαράσταση στις κινητοποιήσεις των υγειονομικών όπου από κοινού με των σωματείο των εργαζομένων στο νοσοκομείο και άλλα σωματεία και φορείς της πόλης μας διεκδικούμε βελτίωση του υγειονομικού συστήματος, καθώς η κατάσταση στα νοσοκομεία παραμένει τραγική και επικίνδυνη, παρότι έχει περάσει ένας χρόνος από την έναρξη της πανδημίας.
Στο σημείο αυτό ας μου επιτραπεί να ξεφύγω από το στενό πλαίσιο της ερώτησης και να επισημάνω πως προβλήματα υπάρχουν σε όλους τους κλάδους δουλειάς και με την πανδημία οξύνονται περισσότερο, με κάθε εργασιακό δικαίωμα να καταπατάται. Η πανδημία χρησιμοποιείται εύστοχα από την κυβέρνηση για να περάσει μέτρα και νομοσχέδια που μόνο προς όφελος των εργαζομένων δεν είναι. Εμείς θεωρούμε πως μόνο με την συλλογική διεκδίκηση, με όλους τους εργαζόμενους, σε κάθε χώρο δουλειάς, μπορούμε να πετύχουμε να μην τσακιστούν περισσότερο τα εργασιακά δικαιώματα. Για αυτό το σωματείο μας συμμετείχε σε δράσεις, κινητοποιήσεις και απεργίες από κοινού με τα υπόλοιπα σωματεία, όπου συμμετείχανε πολλοί μουσικοί της πόλης. Φυσικά υπάρχουν ακόμα αρκετοί συνάδελφοι που δεν συμμετέχουν τόσο ενεργά, οπότε, με αφορμή αυτή τη συνέντευξη κάνουμε ανοιχτό κάλεσμα σε όλους τους μουσικούς της πόλης να συμπορευτούν με το σωματείο μας ώστε να δυναμώσει η φωνή μας και η διεκδίκησή μας!
5. Ετοιμάζετε ως σύλλογος μια μεγάλη διαδικτυακή συναυλία. Πότε θα γίνει αυτή;
Πράγματι, ετοιμάζουμε μια συναυλία με σκοπό να μαζέψουμε χρήματα και να δημιουργήσουμε το ταμείο αλληλεγγύης του συλλόγου μας ώστε να μπορούμε να ενισχύσουμε κάποιους συναδέλφους που έχουν μεγάλο οικονομικό πρόβλημα. Η συναυλία έχει τίτλο: <<Τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο>>. Ο στίχος του Γιάννη Ρίτσου επιλέχθηκε γιατί μέσα από τη συναυλία θέλουμε να δώσουμε και ένα μήνυμα αισιοδοξίας στον κόσμο και να “σμίξουμε” τόσο εμείς σαν μουσικοί μεταξύ μας, όσο και με το κοινό καθώς πιστεύουμε ότι σε αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση που βιώνουμε όλοι έχουμε ανάγκη από μια νότα αισιοδοξίας. Η βιντεοσκόπηση θα γίνει την Παρασκευή 22 και το Σάββατο 23 Ιανουαρίου. Η συναυλία θα προβληθεί την πρώτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου. Την ακριβή ημερομηνία θα την ανακοινώσουμε σε λίγες ημέρες.
6. Ποιοι καλλιτέχνες έχουν δηλώσει μέχρι σήμερα συμμετοχή;
Στη συναυλία συμμετέχουν πάνω από 60 μουσικοί και ερμηνευτές, τόσο της τοπικής κοινωνίας, όσο και πανελλαδικής εμβέλειας. Να πούμε ενδεικτικά πως έχουν ήδη δηλώσει την συμπαράσταση τους και τη συμμετοχή τους καλλιτέχνες όπως η Αναστασία Μουτσάτσου και ο Μιχάλης Τρανουδάκης, ενώ περιμένουμε απάντηση από μερικούς ακόμα γνωστούς καλλιτέχνες. Στο σημείο αυτό να πούμε πως η συναυλία που ετοιμάζουμε είναι ένα μεγάλο εγχείρημα, καθώς θα βιντεοσκοπηθεί στο χώρο του πνευματικού κέντρου Τρικάλων και θα έχει την μορφή κανονικής συναυλίας. Για αυτό ζητάμε και από τους συμπολίτες την στήριξή τους και τους καλούμε να παρακολουθήσουν τη συναυλία και να ενισχύσουν το ταμείο αλληλεγγύης του συλλόγου μας.
7. Μπορεί υποκαταστήσουν και αν ναι σε τι βαθμό, οι διάφορες διαδικτυακές εκδηλώσεις που γίνονται, τις πραγματικές;
Κατά την άποψη μου οι εκδηλώσεις καλλιτεχνικού περιεχομένου δεν μπορούν να αντικατασταθούν με εξ’ αποστάσεως διάδραση. Όταν παρακολουθείς μια συναυλία ζωντανά γίνεσαι μέρος αυτής. Παρασέρνεσαι από την ενέργεια που δημιουργείται εκείνη την ώρα. Θα έλεγα πως την ώρα της συναυλίας δημιουργείται ένα “οστικό κύμα” το οποίο επιδρά τόσο στον καλλιτέχνη, όσο και στο κοινό. Το ίδιο ισχύει με όλες τις μορφές τέχνης. Σκεφτείτε να βλέπετε τον Παρθενώνα σε μια φωτογραφία και να τον βλέπετε και στο φυσικό του μέρος, στον βράχο της Ακρόπολης. Από την φωτογραφία ο παρατηρητής δεν παίρνει ούτε στο ελάχιστο την ενέργεια που έχει το μνημείο. Έτσι γίνεται και με τη μουσική. Σκεφτείτε να είστε σε ένα πανηγύρι και να συμμετέχετε σε αυτό βλέποντας τους άλλους να χορεύουν. Εκείνη την ώρα, επειδή συμμετέχεις στο πλαίσιο επιτέλεσης του πανηγυριού, παίρνεις εντελώς διαφορετικές προσλαμβάνουσες από αυτές που θα πάρεις αν δεις το ίδιο πανηγύρι σε βίντεο την ώρα που κάθεσαι στο σαλόνι σου. Φυσικά, η διαδικτυακές εκδηλώσεις έχουνε και θετικά, όπως το ότι μπορείς να παρακολουθήσεις μια εκδήλωση που γίνεται σε άλλη πόλη ή και σε άλλη χώρα, όπου υπό άλλες συνθήκες δε θα μπορούσες. Είναι ένα μέσο που σε αυτές τις συνθήκες βοηθά, δεν μπορεί όμως να αντικαταστήσει τη ζωντανή εμφάνιση. Εμείς λέμε πως είναι ανάγκη του ίδιου του κόσμου να ανοίξουν οι χώροι πολιτισμού, οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες με υγειονομικά πρωτόκολλά, με μέτρα προστασίας, δωρεάν τεστ και παράλληλη στήριξη του δημόσιου συστήματος υγείας. Η ανθρώπινη ανάγκη δεν καθορίζεται από τις «αντοχές της οικονομίας», με αυτή τη λογική σήμερα μια σειρά χώροι πολιτισμού και εκπαίδευσης είναι κλειστοί, η κυβέρνηση έχει τεράστιες ευθύνες.
